Mang thai hộ là như thế nào, có hợp pháp không?
Mang thai hộ có thể coi là một giải pháp vô cùng nhân đạo đối với các cặp vợ chồng thiếu may mắn về đường con cái. Tuy đã xuất hiện từ lâu nhưng ít ai hiểu cặn kẽ về khái niệm mang thai hộ là như thế nào? Và trong thời điểm hiện tại, vấn đề mang thai hộ đã được hợp pháp hóa hay chưa?
Mang thai hộ là khái niệm đã tồn tại trên thế giới từ rất lâu đời. Ca mang thai hộ đầu tiên được ghi nhận chính thức trong lịch sử là vào năm 1985 tại Mỹ. Còn ở Việt Nam, hình thức này trước nay vẫn luôn bị lầm lẫn với đẻ thuê hoắc các hình thức phi pháp khác. Tuy ca mang thai hộ thành công đầu tiên tại Việt Nam được biết là từ nhưng năm 2000. Tuy nhiên, kể từ năm 2003 thì hình thức này bị cấm. Cho đến năm tháng 3/2015, nghị định cho phép mang thai hộ mới chính thức có hiệu lực vì mục đích nhân đạo. Vậy thực chất thì mang thai hộ là gì?
MANG THAI HỘ LÀ NHƯ THẾ NÀO?
Thuật ngữ “mang thai hộ” – surrogacy, đã xuất hiện từ khá lâu. Định nghĩa hiện đại nhất về “mang thai hộ” giống như cho mượn tử cung để nuôi cấy giúp phôi phai được thụ tinh trong ống nghiệm của một cặp vợ chồng khác không có khả năng mang thai. Nói cách khác, người nhờ mang thai hộ sẽ là cặp vợ chồng có khả năng thụ thai nhưng người vợ có vấn đề về tử cung hay sức khỏe nên không thể mang thai. Còn người mang thai hộ chính là người cho “mượn” tử cung để nuôi dưỡng phôi thai đó đến khi chào đời.
Bởi vậy, việc mang thai hộ chỉ có thể được thực hiện sau khi việc thụ tinh trong ống nghiệm (TTTON) được diễn ra thành công và đã hình thành được phôi thai khỏe mạnh. Với phương pháp này, tinh trùng và noãn sẽ được lấy ra khỏi cơ thể của cặp vợ chồng bằng các công cụ kỹ thuật hiện đại. Sau đó, sẽ tiến hành thụ tinh để tạo phôi và nuôi cấy phôi thai đó. Nếu phôi thai đảm bảo khỏe mạnh và đủ điều kiện phát triển, cũng như người mang thai hộ có sức khỏe ổn định. Phôi sẽ được đưa vào tử cung của người chấp nhận mang thai hộ.
Việc thụ tinh nhân tạo này không hề dễ dàng và tỉ lệ thành công không phải luôn cao. Vì thế, hầu hết các cặp vợ chồng đều phải lấy đủ lượng tinh trùng và trứng để dự trữ cho nhiều lần TTTON.
Đừng đồng nhất mang thai hộ với “đẻ thuê” bất hợp pháp!
Trước đây, mang thai hộ dễ bị đồng nhất với đẻ thuê là bởi một lý do. Khái niệm mang thai hộ trước đây rất rộng. Không chỉ là cho “mượn” tử cung để nuôi dưỡng phôi thai. Khái niệm này còn được bao rộng cả những trường hợp người vợ không có khả năng mang thai cũng như thụ thai. Và người mang thai hộ cũng chính là người hiến noãn. Hay nói cách khác, người chồng sẽ thụ tinh với người mang thai hộ để sinh ra đứa trẻ. Ngoài thụ tinh, người ta còn dùng cách bơm trực tiếp tinh trùng vào tử cung của người mang thai hộ để có thai. Sau khi sinh con, người này sẽ trao đứa trẻ lại cho cặp vợ chồng nhờ mang thai.
Chính vì việc đồng nhất này mà vấn đề mang thai hộ gặp rất nhiều những ý kiến trái chiều về tính hợp pháp và ý nghĩa nhân đạo. Thêm vào đó, vấn đề về đẻ thuê và trao đổi mua bán cũng rất khó kiểm soát.
Cho đến năm 2015, khi xem xét và đưa ra nghị quyết quy định chặt chẽ. Vấn đề về mang thai hộ mới thực sự được sáng tỏ. Đừng đồng nhất mang thai hộ với đẻ thuê bất hợp pháp!
QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ MANG THAI HỘ LÀ NHƯ THẾ NÀO?
Tính đến thời điểm hiện tại, Pháp luật Việt Nam đã hợp pháp hóa mang thai hộ nếu việc này nhằm phục vụ cho mục đích nhân đạo và đáp ứng đầy đủ những quy định đề ra.
Theo quy định, cặp vợ chồng có nhu cầu mang thai được gọi là “vợ chồng nhờ mang thai hộ”. Họ chính là người cung cấp noãn và tinh trùng và là cha mẹ ruột của đứa trẻ được sinh ra. Còn cặp vợ chồng có người tình nguyện nhận mang thai được gọi là “vợ chồng mang thai hộ”. Tất cả những việc nhờ và nhận mang thai hộ đều phải được thực hiện dựa trên tinh thần nhân đạo và tự nguyên. Không được có bất cứ mục đích thương mại nào. Những chi phí trao đổi chỉ mang tính chất hỗ trợ chứ không hề mua bán. Đứa trẻ sau khi được sinh ra sẽ là con chung và được trao cho cặp vợ chồng nhờ mang thai hộ.
Điều kiện để cặp vợ chồng có quyền nhờ người khác mang thai hộ là như thế nào?
Một cặp vợ chồng được cho là có quyền nhờ khác mang thai hộ khi họ đảm bảo các điều kiện sau:
- Hiện đang không có con chung với nhau.
- Được xác nhận từ các tổ chức y tế có thẩm quyền rằng người vợ không thể mang thai/sinh con ngay cả khi có sự trợ giúp của các kỹ thuật hiện đại tiên tiến.Vậy như thế nào mới được xác định không thể mang thai hay sinh con dù được hỗ trợ từ kỹ thuật y tế? Các trường hợp được xem xét có quyền nhờ mang thai hộ do nguyên nhân bắt nguồn từ sức khỏe gồm:
- Đã được thực hiện phẫu thuật cắt tử cung trước đó do bệnh hay tai biến sản khoa.
- Không có tử cung hay tử cung bị dị dạng bẩm sinh.
- Người vợ bị bệnh nặng, không thể có thai: bệnh tim, suy tim…
- Xảy thai quá nhiều hoặc đã thực hiện TTTON nhiều lần những không thành công và lý do bắt nguồn từ vấn đề liên quan đến tử cung.
- Đã nhận được tư vấn đầy đủ về y tế, pháp lý và tâm lý.
Điều kiện để một người được quyền mang thai hộ là như thế nào?
Để đảm bảo không có những vấn đề tiêu cực xảy ra, pháp luật có quy định khá chặt chẽ về trường hợp này như sau. Người có quyền mang thai hộ phải:
- Là người thân thích cùng hàng so với vợ hoặc chồng của cặp vợ chồng nhờ mang thai hộ.
- Đã từng sinh nở trước đó và chỉ được mang thai hộ duy nhất một lần.
- Đang trong độ tuổi phù hợp cho sinh sản và có xác nhận của cơ sở y tế có thẩm quyền về khả năng mang thai hộ.
- Phải có sự đồng ý bằng văn bản của người chồng nếu họ đang có chồng.
- Phải được tư vấn cụ thể về mặt y tế, pháp lý và tâm lý.
Hiểu về mang thai hộ là như thế nào chính là điều cần đầu tiên đối với những cặp vợ chồng có khả năng thụ thai nhưng không có khả năng mang thai vẫn luôn khao khát được nuôi nấng đứa con ruột thịt của chính mình. Hi vọng rằng, những thông tin mà chúng tôi vừa cung cấp ở trên phần nào giúp các bạn hiểu thêm về khái niệm cũng như điều kiện cần thiết để thực hiện phương pháp này.
